Xử lý tài sản thế chấp của người đã mất.

Năm 2015 bố tôi có sử dụng thửa đất do ông đứng tên để đảm bảo cho cho người bạn vay ngân hàng. Năm 2020 bố tôi mất, không để lại di chúc. Hiện nay, người bạn của bố tôi không trả được nợ cho Ngân hàng. Nên, Ngân hàng yêu cầu tôi và các đồng thừa kế giao đất để Ngân hàng xử lý tài sản đảm bảo. Tôi và các đồng thừa kế đề nghị Ngân hàng cho chia thừa kế trước rồi xử lý tài sản sau. Bên Ngân hàng đã đồng ý cho hoãn thời gian xử lý tài sản. Tuy nhiên, khi tôi làm thủ tục chia di sản thừa kế trong đó có thửa đất đang thế chấp tại Ngân hàng, phát hiện Ngân hàng đã tự ý bán đấu giá thửa đất này cho người khác. Luật sư cho tôi hỏi, việc Ngân hàng có được tự ý bán đấu giá thửa đất có trái pháp luật không?

Trả lời:

Theo thông tin bạn cung cấp, bố của bạn trước khi qua đời đã sử dụng thửa đất để bảm bảo cho một khoản vay tại Ngân hàng. Nên, đây được xem là nghĩa vụ do người chết để lại.

Căn cứ quy định của pháp luật về việc thực hiện nghĩa vụ do người chết để lại, những người hưởng thừa kế chỉ có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Do bố của bạn không có di chúc, nên bạn và những người đồng thừa kế phải tiến hành thủ tục thừa kế để chia di sản của bố bạn để lại, để xác định phần nghĩa vụ của từng người thừa kế dựa trên phần được hưởng từ di sản.

Đối với việc xử lý tài sản thế chấp, bên bảo đảm có quyền thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản thế chấp với bên nhận bảo đảm. Khi không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm thì mới tiến hành bán đấu giá tài sản. Trong trường hợp của bạn, bạn và các đồng thừa kế chưa có bất kỳ thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản thế chấp bằng hình thức bán đấu giá. Đồng thời, Ngân hàng cũng đã đồng ý cho bạn được hoãn xử lý tài sản thế chấp để chia thừa kế. Nên, việc Ngân hàng tự ý quyết định phương thức xử lý tài sản bằng hình thức bán đấu giá là không đúng quy định của pháp luật về xử lý tài sản thế chấp. Vì vậy, hợp đồng bán đấu giá tài sản đối với thửa đất đang thế chấp trên là trái pháp luật.

Cơ sở pháp lý:

- Điều 303 Bộ luật dân sự 2015

1. Bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận một trong các phương thức xử lý tài sản cầm cố, thế chấp sau đây:

a) Bán đấu giá tài sản;

b) Bên nhận bảo đảm tự bán tài sản;

c) Bên nhận bảo đảm nhận chính tài sản để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên bảo đảm;

d) Phương thức khác.

2. Trường hợp không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm theo quy định tại khoản 1 Điều này thì tài sản được bán đấu giá, trừ trường hợp luật có quy định khác. - Điều 615 Bộ luật dân sự 2015

1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. 2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại. 3. Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.