Đánh người để bảo vệ người nhà có vi phạm pháp luật không?

Mẹ tôi bị 1 người đàn ông (khoảng 36-40 tuổi, có uống rượu) dùng cán chối đánh vào người, do bị nhắc việc đi qua cổng dùng côn trêu chó. Khi bố tôi ra can ngăn thì người đàn ông đó cầm cán chổi vụt vào đầu bố tôi (chỉ sước nhẹ) nên bố tôi đánh lại. Sau đó, bố tôi đưa mẹ lên bệnh viện, qua xét nghiệm thì mẹ tôi bị dập lách và hiện nay đang điều trị tại bệnh viện. Về phía người đánh mẹ tôi, sau khi kiểm tra, thì bị nát xương sườn số 9 và xương sườn chọc vào màng phổi tràn 11% (điều trị 6 ngày rồi được ra viện đến nay khỏi và đi làm bình thường).
Xin hỏi, trong trường hợp này hành vi của người đàn ông đó có bị truy cứu hình sự không? Hành vi của bố tôi có vi phạm pháp luật không?

Trả lời:

Theo thông tin bạn cung cấp, bạn không nói rõ người đàn ông đã dùng cán chổi đánh vào người mẹ bạn làm mẹ bị tổn thương cơ thể với tỷ lệ bao nhiêu phần trăm. Tuy nhiên, theo Thông tư số 22/2019/TT-BYT ngày 28/08/2019 quy định về tỷ lệ phần trăm tổn thương cơ thể sử dụng trong giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần thì “dập lách điều trị bảo tồn” được xác định tỷ lệ phần trăm do tổn thương cơ thể vào khoảng 05-07%. Theo đó, người đàn ông đánh mẹ bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác quy định tại Khoản 1 Điều 134 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) nếu

a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn gây nguy hại cho từ 02 người trở lên;

b) Dùng a-xít sunfuric (H₂SO₄) hoặc hóa chất nguy hiểm khác gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác;

c) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Phạm tội đối với 02 người trở lên;

e) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

g) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng mình, thầy giáo, cô giáo của mình;

h) Có tổ chức;

i) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

k) Phạm tội trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc;

l) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe do được thuê;

m) Có tính chất côn đồ;

n) Tái phạm nguy hiểm;

o) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

Về hành vi của bố bạn đánh lại người đàn ông (sau khi bị người đàn ông này đánh) nhằm mục đích ngăn chặn hành vi gây thương tích cho mẹ của bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu sự chống trả đó là trong phạm vi cần thiết và phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi xâm phạm. Trong trường hợp này, hành vi chống trả lại của bố bạn sẽ được xác định là phòng vệ chính đáng và không bị coi là phạm tội.